Urkunde Nr. 3974 aus Band VI

Seite im UB:

560-563

Heute in:

Klausenburg, Staatsarchiv [Direcţia Judeţeană Cluj a Arhivele Naţionale ale Romȃniei]

Heutige Signatur:

Zünfte [Colecţia Bresle] (Inventar 784-786), mittelalterliche Sammlung Nr. 2.

Druckvorlage:

nach Abschrift

Abdruck als:

Volltext

Sprache:

Latein

---

3974

Vor 1473 Oktober 25 Interne Bestimmungen der Klausenburger Goldschmiedezunft.

... suum extunc tenetur idem magister ad czecham dare IIII florenos vel 1 marcam argenti. Quia hoc est contra cecham et contra ius civitatis.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item si aliquis magister falsos florenos de novo deauraret, tenetur ad czecham dare 1 marcam argenti de quilibet floreno et XII libras cerae.

De¹⁾ magistris¹⁾ de¹⁾ labore¹⁾
Item de simplici labore de 1 peccario de 1 marca argenti datur pro pretio 1 florenum.
Item de uno cingulo quae habet 1 marcam pro labore datur II florenos.
Item de meliori cingulo de una marca datur pro labore III florenos. Item II florenos datur ad deaurandum.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item nullus magister debet plus iuvenes tenere ad discendum nisi duos in primo.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item si aliquis magister fecerit contra socium vel famulum sive in verbis aut in factis, tunc magistri czechae debent eos concordare et pacem inter eis facere et concordiam si possunt, si autem non possunt concordare coram magistris, tunc vadant ad iudicem, non prius.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item²⁾ si aliqua causa esset inter nos, quem nos non potuerimus finire inter nos nec cognoscere ad finem, tunc cum voluntate dominorum civium simus liberi interrogationem facere in Cibinio coram magistris nostri artificii. Et in Cibinio causa non potest finiri, tunc simus liberi³⁾ interrogare ad Budam et non ultra.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item si unus socius vel famulus ab uno magistro recederet et veniret ad alium ad serviendum sibi, tunc ille magister debet interrogare illum magistrum a quo recessit an famulus sit liber ab eo vel non an venit cum honore ab eo interim non debet famulum tenere.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item qui labores deauratas depingeret weber goelt arbet ferbet in primo sit poena II lotos argenti et II libras cerae, secundo bis tantum, tertio 1 marca argenti et XII libras cerae ad pixidem.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item quando aliquis magister vult⁴⁾ intrare czecham, illum non debent acceptare nisi ista tria articula sciat prius laborare, scilicet insignia vel clenodia armatica wappengraben interius et exterius facere et formare et in cypho regali et solempni. Item annulum aureum bene parare et lapidem pulcre⁵⁾ imponere pretiosum, ut videant magistri quot sit bene ornata et pulcre laborata quot magistri stant contenti in eo.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item si aliquis magister emeret de alienis magistris novas labores [ ]⁶⁾ et vellet e converso vendere, hoc non sit liber nec ausus facere talia.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item quando unus magister recipiat laboras super se et famulum, tunc⁷⁾ famulus tenetur manere apud magistrum usque ad finem huius laboris; et si famulus antequam recederet a magistro, tunc nullus magister debet eum tenere hic alibi. Item quando famulus vult⁴⁾ recedere a magistro, tunc famulus debet dicere magistro quatuordecim dierum spatium in duorum ebdomadis et quando magister famulo vult⁴⁾ dare licentiam, tunc debet sibi dare scire ante XIIII dies antequam
det sibi licentiam. [S. 562]

De¹⁾ magistris¹⁾
Item nullus magister sit ausus dare libertatem famuli sui, ut laboraret sibimet pro pecunia in servitio domini sui interim quot est in servitio nisi sibimet aliqua clenodia ad unam joppulam ad corpus suum vel ad tunicam vel ad pallium et non ultra; et etiam debet emere argentum de magistro, ut videatur quot sit iusta labora et si magister dederit sibi libertatem laborandi, tunc magister tenetur dare ad pixidem poenam in primo II lotos argenti et II libras cerae, secundo bis tantum, tertio II florenos et IIII libras cerae.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item si portarentur aliqua clenodia deaurata vel argentea ad vendendum aliquo magistro sive sit cingulus aut monile a u t peccaria an coclearia vel crux aut calix et cetera, extunc ille magister et magistri in ceha debent tenere illas res et ponere ad pixidem quousque isti homines veniunt, quibus illae res sint et restituetur eis de iure iustitia mediante.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item si aliquis portaret aliquo magistro aurum vel argentum ad laboratorium ad vendendum et alter magister mitteret illum hominem cum argento deinde vocare et emeret argentum, ille tenetur dare pro poena ad pixidem I lotum argenti et I libram cerae.

De¹⁾ magistris¹⁾ Item si unus magister inter nos confonderet uno alio magistro labores suas aut laborem suam et etiam vocaret unum in foro cum argento et emeret argentum sine voluntate magistri cui prius portavit, poena sua sit 1 lotum argenti ad pixidem et I libram cerae.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item si unus⁸⁾ aliquis magister teneret unum iuvenem ultra XII ebdomadas nisi unum diem ultra et non facit vel fecerit pactum cum inveni, tunc ille magister tenetur dare ad pixidem 1 florenum et II libras cerae.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item nullus magister debet ab alio magistro accommodare aliqua instrumenta sine vadio nec magister debet alio concedere interim nisi prius ponat sibi vadium.

De¹⁾ magistris¹⁾
Item si portaretur aurum vel argentum ad vendendum ad laboratorium suum et magister non esset domi nec esset praesens, tunc idem socius debet interrogare magistrum si vult⁴⁾ emere vel non et si magister non est domi, tunc dicat uxori suae⁹⁾ et si etiam domina non esset domi et famulus tunc emeret sibi pro pecunia sua et denegaret domino et non diceret et famulus sibimet teneret, tunc⁷⁾ argentum recipiatur ad pixidem et etiam aurum.


Incipitur¹⁾ de¹⁾ sociis¹⁾
Item a magistris sit omni probi socii laus et honor sive scimus unde sit vel nescimus et quilibet probus socius se honorificet et laudet se cum sua probitate qui honorabiliter se tenet et probiter¹⁰⁾ regat.

Iterum¹⁾ de¹⁾ sociis¹⁾
Item nullus inter sociis debet se nominare socium nisi sciat tria articula laborare bene: scilicet clipeum armateum formare et bene facere wappengraben insignia scutirisare interius et exterius vel in cypho regali; et annulum aureum de novo parare et lapidem pretiosum pulcre imponere, ut stat cum honore coram domino rege et iobagionibus, praelatibus, militibus¹¹⁾, comitibus, baronibus, nobilibus ita ut nullus magister possit eum defraudare iste socius meritur habere praemium socialem et non alter, qui ista non scit laborare.

De¹⁾ sociis¹⁾
Item qualiscumque socius esset, qui faceret contra magistrum suum aut con-[S. 563] tra magistros nullus probus magister debet illum socium tenere quousque concordat cum magistro aut cum magistris.

De¹⁾ sociis¹⁾
Item si aliquis socius inveniretur in aliquo dampno aut furtu, tunc isti duo electi magistri debent famulum captivare et tenere quousque magistri omnes erunt in una congregatione simul et famulum iudicare secundum culpam¹²⁾ suam et quilibet magister debet advocare famulos¹³⁾ suos, ut quilibet famulus tangat illum culpabilem tribus vicibus cum virgis bonis et prius denudatur reus ante omnibus magistris; et qualis famulus esset, qui non vellet culpabilem tangere, ille etiam sit reus sicut ille, qui habet culpam in se et talem famulum nullus magister sit ausus tenere nec hic nec alibi et cetera.

Iterum ¹⁾ de¹⁾ sociis¹⁾
Item si unus socius laboraret in laboratorio hic in civitate aut in aliquo secrete⁵⁾ loco furtive sine scitu magistri sui vel magistris sive sit socius vel iuvenis, tunc recipiatur sibi labora arbet ad pixidem et reiciatur a magistris usque concordat cum magistris et iustificat se et si autem se non potest iustificare, tunc manet in scandalo.

De¹⁾ sociis¹⁾
Item si aliquis socius esset cui magister daret labores suas ad laborandum et magister recederet et non esset domi et ille socius laboraret sibimet sine scitu magistri, tunc isti duo electi magistri debent captivare illum socium et iudicare cum virgis sicut superius scriptum est et cetera.

De¹⁾ sociis¹⁾
Item si aliquis inter sociis esset, qui luderet cum taxillis et etiam nunc in praesenti esset lusor, poena sua sit II lothones argenti ad pixidem et II librae cerae in primo, secundo bis tantum, tertio deponatur sibi labor usque ponet fideiussores¹⁴⁾ quos cesset de ludo; et ultra non ludat¹⁵⁾ ita quot non faciat magistris scandalum et sibimet quia cum sanctis sanctus eris et cum perverso perverteris quia melius est nomen bonum quam ungentum pretiosum.

Item¹⁾ de¹⁾ iuvenibus¹⁾ Item si aliquem iuvenem inveniremus in aliquo ludo ubicumque sit, tunc dominus suus apprehendat iuvenem et portet ¹⁶⁾ eum ad magistros omnes et coram omnibus magistris det iuveni novem plagas cum bonis virgis ut de cetero non ludet.

De¹⁾ iuvenibus¹⁾
Item si aliquis socius aut iuvenis formam formaret, formet sibi vel alii in laboratorio sui magistri furtive sine scitu magistri, ille tangat cum virgis ut supra dictum est.


1) In vergrösserter Schrift. [58x]^{^}
2) Vorlage it.^{^}
3) Vorlage libri.^{^}
4) Vorlage wlt. [4x]^{^}
5) So Vorlage. [2x]^{^}
6) 40 mm Rasur.^{^}
7) Hierauf noch einmal tunc. [2x]^{^}
8) Über der Zeile.^{^}
9) Vorlage sui.^{^}
10) Vorlage propbiter.^{^}
11) Vorlage milibus.^{^}
12) Hierauf nochmals culpam.^{^}
13) Vorlage famulus mit o über der us-Kürzung.^{^}
14) Vorlage videiussores.^{^}
15) e über der Zeile.^{^}
16) portat gebessert in portet.^{^}