Urkunde Nr. 4242 aus Band VII

Seite im UB:

172-176

Heute in:

Kronstadt, Staatsarchiv [Direcţia Judeţeană Braşov a Arhivele Naţionale ale Romȃniei]

Heutige Signatur:

Fond 1: Stadt Kronstadt [Primaria Municipiului Braşov], Privilegiensammlung (Colecţia privilegii) Nr. 214 a.

Druckvorlage:

nach Einschaltung (Insert)

Abdruck als:

Volltext

Sprache:

Latein

---

4242

Ofen 1478 April 24 Der Palatin Michael Ország schaltet die Urkunde Königs Matthias von 1478 Nr. »4235, Andreas II. von 1224 Nr. »43 und Ludwigs I. von 1342 Nr. »586 über die Freiheiten der Grosswardeiner Kirche ein, und entscheidet den Zollstreit zwischen dem Grosswardeiner Kapitel und den königlichen Freistädten.

Nos Michael Orszagh de Guth, regni Hungariae palatinus et iudex Cumanorum¹⁾, memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod cum pridem serenissimus dominus noster dominus Matthias rex Hungariae, Bohemiae et cetera ad instantiam canonicorum de capitulo ecclesiae Waradiensis fidelibus suis circumspectis magistris civium iudicibusque et iuratis necnon consiliis et communitatibus liberarum civi tatum suarum regalium ratione cambii seu permutationis rerum mercimonialium ac tributi in civitate Varadiensi fieri et exigi solitarum, literas suas regales direxisset hunc tenorem continentes: (Folgt die Urkunde König Matthias´ von 1478 Nr. »4235). Tandem ipso quindecimo die dicti festi resurrectionis domini²⁾ adveniente antelatoque domino nostro rege causam ratione limitationis dicti tributi, prout in praedictis literis regalibus continetur inter ipsos cives liberarum civitatum ab una ac inter praefatos cano- [S. 173] nicos ecclesiae Varadiensis motam nobis definiendam et limitandam commitente circumspecti Benedictus Meszaros, Czibiniensis, Iohannes Dabo Koloswariensis et Bartholomaeus Chonkabonka³⁾ Brassoviensis civitatum cives in eorum ac omnium aliorum civium, hospitum ac incolarum liberarum civitatum Transilvanensium personis nostram venientes in praesentiam, exhibuerunt et praesentaverunt nobis quasdam literas capituli ecclesiae Transilvaniensis privilegiales sigilloque corum impendenti communitas feria quarta proxima post festum resurrectionis domini⁴⁾, anno eiusdem millesimo quadringentesimo vigesimo octavo editas, habentes in se series literarum quondam domini Sigismundi regis, Budae tertio die festi sanctae Trinitatis⁵⁾ anno gratiae millesimo tricentesimo octuagesimo septimo editarum, transumtionem in se continentes literarum olim dominae Mariae reginae privilegialium in anno domini miliesimo trecentesimo octuagesimo tertio, decimo calendas Martii⁶⁾, regni autem sui anno secundo subortarum habentium in se confirmative series literarum quondam domini Lodovici regis similiter privilegialium, duodecima calendas mensis iulii⁷⁾, anno a nativitate domini MCCCLXVI, regni autem sui anno vigesimo sexto confectarum, continentium in se similiter confirmative tenores literarum olim domini Karoli regis privilegialium, octavo calendas iunii⁸⁾, anno verbi incarnati MCCCXVII regni autem sui anno similiter XVII editarum, transcribentium in se verbaliter et confirmative series et continentias cuiusdam chartae seu privilegii quondam domini Andreae regis, cuius series verbalis sequitur esse talis. (Folgt die Urkunde König Andreas II. von 1224 Nr. »43.) Quibus exhibitis honorabiles domini Gregorius de Mona lector, Iohannes de Kwzth, Simon de Ienew et Emericus Gywlay canonici dictate ecclesiae Waradiensis in eorum ac aliorum dominorum de ipso capitulo Waradiensi personis nostram accidentes in praesentiam subiunxerunt in hunc modum. Quod licet ipsi cives liberarum civitatum regalium partium Transsilvanarum per dictum olim dominum Andream regem ab omni tributaria solutione exemti sint. Tamen iidem domini de capitulo ecclesiae Waradiensis tam ex donatione seu collatione olim domini Henrici, quam etiam Lodovici regum in dicta civitate eorum semper et ab antiquo tributum seu theloneum habuerunt et huiusmodi tributum universi mercatores tam regales et liberarum civitatum quam aliorum quorumcumque cives hospites et incolae cum rebus eorum venalibus civitatem ipsam ingredientes ipsis dominis de capitulo Varadiensi de eorum mercantiis seu rebus venalibus quibuscumque tributa solvere debuerunt et deberent de praesenti. Et in huius documentum quasdam duas literas olim domini Ludovici regis, ambas privilegialiter emanatas. Quarum prima in anno domini millesimo tricentesimo quinquagesimo quinto, tredecimo calendas mensis aprilis⁹⁾ regni autem sui decimo quarto edita, duobus sigillis eiusdem autenticis duplicibus communita cum additione cuiusdam clausulae in inferiori margine ab intra septimo calendas mensis Decembris¹⁰⁾ in anno domini millesimo tricentesimo sexagesimo quarto, regni autem sui anno vigesimo tertio roborata, habens in se confirmative series et continentias literarum olim domini Caroli regis patris sui, anno gratiae millesimo tricentesimo vigesimo tertio octavo idus mensis Octobris¹¹⁾ regni autem sui anno similiter vigesimo tertio editarum, confirmantium in se seriatim tenorem aliarum literarum privilegialium eiusdem domini Karoli regis priori et antiquo suo sigillo consignatarum, anno verbi incarnati miliesimo tricentesimo vigesimo secundo, regni autem sui anno similiter vigesimo secundo confectarum habentium in se confirmative series literarum condam domini Ladislai regis, anno domini millesimo ducentesimo septuagesimo septimo decimo calendas Iunii¹²⁾ regni autem sui anno sexto subortarum, transscribentium in se modo simili confirmative continentiam literarum [S. 174] olim domini Stephani regis anno gratiae millesimo ducentesimo sexagesimo secundo, tertio die intrantiis¹³⁾ septembri confectarum transsumentium in se confirmative tenorem literarum condam domini Belae regis patris ipsius domini Stephani regis confirmationalium anno ab incarnatione domini millesimo ducentesimo sexagesimo primo, decimo calendas Aprilis¹⁴⁾, regni autem sui anno vigesimo sexto exortarum habentium in se verbaliter et confirmative series et continentias literarum olim domini Henrici regis anno ab incarnatione domini millesimo ducentesimo tertio editarum exprimentium inter cetera, quod idem dominus Henricus rex, duas partes tributorum, quae suam regiam contingissent maiestatem, tam de villis quam de foris totius comitatus Byhoriensis tam circa Byhor quam circa Zarand exceptis tributis quae ad quatuor spectant fora scilicet de Akyel, de Kwleser. de Ianosd et de Foro Reginae Waradiensi ecclesiae iure perpetuo contulisset. Altera vero ipsarum dicti condam domini Ludovici regis litera privilegialis anno gratiae millesimo trecentesimo quinquagesimo sexto, quarto calendas mensis Martii¹⁵⁾, regni autem sui anno quintodecimo edita modo simili duobus sigillis autenticis et dupplicibus vallata praescriptaquoque simili clausula in inferiori margine ab intra roborata habens in se confirmative series aliarum literarum eiusdem domini Ludovivi regis hunc tenorem continentium: (Folgt die Urkunde König Ludwigs I. von 1356 Nr. »703.) Ipsis itaque literis praesentatis memorati cives liberarum civitatum regalium partium Transilvanarum in eorum ac aliorum omnium civium hospitum et incolarum earundem civitatum personis allegarunt eo modo. Quod quamvis ipsi domini de capitulo Waradiensi in eorum civitate Waradiensi praedicta, ut ex tenoribus praescriptarum literarum condam domini Ludovici regis literas dominorum Karoli, Ladislai, Stephani, Belae et Henrici regum transsscribentium clare elucescit, ab eorundem divorum regum temporibus tributum exigere habuerint et nunc habeant, tamen iidem domini seu canonici de capitulo Waradiensi tributum eorum in ipsa civitate Waradiensi exigi solitum, non ut in aliis locis tributorum vero et iusto modo, sed iuxta eorum libitum ultra omnem iustitiam et conseutudinem regni nulloque solutionis modo limitato minus iuste et indebite a quibusdam temporibus retroactis exigi fecissent et exigi facerent de praesenti. Insuper ipsi cives regales partium Transsilvanarum a solutione seu exactione tertiae partis cunctorum tributorum in hoc regno ubivis exigi solitorum sic etiam tertiae partis ipsius tributi in dicta civitate Waradiniensi qualitercumque exigi soliti vigore libertationis praenominati olim domini Andreae regis exemti haberentur et in futurum esse deberent absoluti. Unde ipsi in solutione seu exactione dictorum tributorum dempta ipsa tertia parte eorundem tributorum in qua scilicet ipsi se exemtos et libertatos fore egnoscunt, iuxta regium mandatum limitationem solvendi congruentem rationemque consonam et iustitiae convenientem habere vellent. Quibus sic habitis praedictarum etiam literarum per partes coram nobis productarum exhibitionibus factis ac earundem continentiis perlectis et sane intellectis, partium etiam eorundem allegationibus exauditis ac modosimili intellectis, licet saepefati domini seu canonici praetactae ecclesiae Waradiensis prout ex praeexhibitarum literarum utrarumque partium praedictarum seriebus edocebamur, semper et ab antiquo a praedictorum divorum regum temporibus ex eorundem divorum regum donationibus et concessionibus in dicta eorum civitate Waradiensi tributum habuisse et ad praesens habere a cunctis etiam cuiuscumque conditionis hominibus mercatoribus scilicet et res venales deferantibus tributum verum et iustum exigi facere potuisse, demta tertia parte tributorum a mercatoribus civibus scilicet et hospitibus ac incolis dictarum civitatum regalium partium Transilvanarum exigi debendorum. In qua quidem tertia parte [S. 175] omnium tributorum in hoc regno ubivis exigi solitorum vigore praescriptarum literarum praedicti condam domini Andreae regis et libertationis eiusdem eo quod ante collationem seu donationem ipsius tertiae partis tributorum per praelibatum olim dominum Lodovicum regem in dicto anno domini millesimo tricentesimo quadragesimo secundo memoratae ecclesiae Waradiensi factam adhuc ante annos centum ac decem et octo per antelatum quondam dominum Andream regem praelibati cives regales partium Transilvanarum ab omni tributariorum exactione et solutione, in hoc regno prout ex eiusdem domini Andreae regis literarum seriebus informabamur exempti fuerunt et libertati, eosdem cives regales civitatum liberarum partium Transilvanarum ab huiusmodi tertia parte omnium tributorum saepefatorum dominorum seu canonicorum saepedictae ecclesiae Varadiensis exemptos et libertatos esse¹⁶⁾ pronuntiamus nuncque et in futurum semper exigi facere posse reperiebantur manifeste. Sed quia iidem domini de capitulo ipsius ecclesiae Waradiensis prout praefato domino nostro regni ac tandem nobis et nonnullis dominis et diffinitoribus causae praemissae in ipsius causae determinatione nobiscum existentibus, videbatur huiusmodi eorum tributum in civitate ipsorum Waradiensi non omnino vero et iusto modo, ut in aliis tributorum locis est consuetum tributa eorum exigere soliti esse cernebantur. Pro eo nos de speciali regis edicto superinde nobis iniuncto assessorum etiam nostrorum sane ad id accedente consilio, in exactione seu solutione ipsius tributi infrascriptam limitationem duximus faciendam, quod singulas mercantias seu res mercatorum quorumcumque exactores tributorum singulatim examinare vel conspicere non habeant, sed de quibuscumque rebus mercimonialibus quae vehuntur in curribus secundum exigentiam huiusmodi currus onerati aut curruum oneratorum tributa exigantur modo infrascripto. Et quod de una et eadem re qualicumque dupplex tributum seu duo tributa nullomodo exigantur. Item primo de curru pannis seu aliis mercantiis bene onerato exigatur florenus unus demptis tributis portarum, pro quibus exigatur florenus medius tam in eundo quam redeundo, de curru tamen onerato, de curru vero vacuo exigantur denarii quatuor; item de curru usones deferente una particula usonis, wlgariter seutheutth vocitata; item tempore nundinarum de curribus piscium salsatorum unum piscem competentem aliis vero temporibus unum denarium; item de curru lodicibus onerato, denarios viginti quinque; item de curribus ceparum duos denarios seu duo ligamina ceparum; item de curru ferrum deferente quartam partem floreni et duo ferra furcata; ilem de curru fruges deferente denarios quinque; item de curru lini vel canapis quatuor kythas seu ligaturas de minutis nihil; item de curru sales ducente sales duos; item de curru humili wlgariter komplo denarios octo; item de singulis curribus feni graminum et caulium singulum unum denarium; item de curru lane denarios viginti quinque de minutis autem in sacco magno delatis denarius unus, item de peciis griseorum pannorum denarius unus; item de duabus vestibus sartitis utputa griseis et aliis de pannis vilioribus factis denarius unus; item de cingulis equorum, cordis arcuum, pileis, arcubus, sellis, angusteriis depictis, cingulis muliebribus et horum similibus quae humeris seu dorso hominum deferentur a pondere unius hominis exigatur denarius unus; item de mastrucis pellium fermarum denarios duos, item de pelliciis seu mastrucis agnellinis denarius unus; item de mastrucis mardurinis et variolinis denarii quatuor, item de singulis lodicibus, humeris hominum portatis denarius medius; item de minoribus lodicibus cherge duabus denarius medius; item de centum cutibus seu alanciis vulgo bakbewr et cordovan agnellinis vel caprinis denarii quatuor; item de singulis decem pellibus ovinis seu castratinis singuli denarii; item de duabus cutibus bovinis denarius unus; [S. 176] item de minoribus scilicet tribus denarius unus; item de pellibus vitulinis octo denarius unus; item de pellibus vulpinis et mardurinis congregatis centum in numero denarii viginti; item de centenario cerae denarii sex; item de centenario saepi denarius unus; item de idria mellis denarius unus; item de caldaribus magnis denarius unus; item de minoribus caldaribus duobus denarius unus; item de minimis quatuor modosimili denarius unus; item de singulis duabus ensibus denarius unus; item de tunella vini denaitem de singulis duabus ensibus denaribus unus; item de tunella vini denarii quatuor; item de singulis duobus bobus denarius unus; item de pecudibus seu vaccis tribus denarius; item de porcis duobus denarius unus; item de lardis duobus denarius unus; item de singulis equis venalibus denarii quatuor, item de arietibus seu castratinis centum in numero denarii quatuor, et sic secundum magis vel minus iuxta numerum arietum et castratinorum, ritem de capriolo seu cervulo denarius unus.
Tributa autem omnium praemissarum rerum exigantur a venditoribus tantum et neu ab emptoribus, emptores semper liberi habeantur.
In cuius rei testimonium praesentes literas nostras privilegiales pendentis et autentici sigilli nostri munimine roboratas eisdem civibus duximus concedendas. Datum Budae vigesimo die dicti quindecimi diei festi resurectionis domini antedicti, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo octavo.


1) Zweite Einschaltung Comanorum. ^{^}
2) April 5.^{^}
3) Fehlt in der Klausenburger Überlieferung.^{^}
4) März 25.^{^}
5) Juni 5.^{^}
6) Februar 20.^{^}
7) Juni 20.^{^}
8) Mai 25.^{^}
9) März 20.^{^}
10) November 25.^{^}
11) Oktober 8.^{^}
12) Mai 23.^{^}
13) Klausenburger Überlieferung intrante. ^{^}
14) Marz 23.^{^}
15) Februar 27.^{^}
16) Fehlt in der Klausenburger Überlieferung von et liberatibus bis libertatos esse.^{^}