Urkunde Nr. 573 aus Band I

Seite im UB:

523-525

Heute in:

Budapest, Ungarisches Landesarchiv [Magyar Országos Levéltár]

Heutige Signatur:

DL (Diplomatikai Léveltár) Nr. 73 648 - Familienarchiv Teleki (Családi levéltárak, Teleki család, marosvásárhelyi).

Druckvorlage:

nach anderem Urkundenbuch mit Quellennachweis

Abdruck als:

Volltext

Sprache:

Latein

---

573

Thorenburg 1342 Mai 8 Thomas, Woiwode von Siebenbürgen, urkundet auf der Versammlung des siebenbürgischen Adels über die Rechtspflege inmitten des Adels.

Nos Thomas vaivoda Transiluanus et comes de Zonuk significamus quibus expedit universis memoriae commendantes, quod cum anno dominicae incarnationis millesimo CCC. XL^mo secundo, in quindenis festi beati Georgii martyris universitati nobilium partis Transsyluanae congregationem generalem Tordae celebrassemus, eadem universitas nobilium non sine querela nobis proposuit declarando, quod ex hoc in magna essent necessitate, iniuria et iniustitia, ut causidici seu causam contra ipsos agentes et proponentes [S. 524] sive sint advenae, sive intra hoc regnum constituti, eorum causas verborum copiositate prolixando, in tantum dilatarent, quod ipsi in causam attracti nec coram facie iudicii neque tempore depositionis suorum inramentorum ipsa verba propter sui multiplicitatem recolligere possent, et ex eo, cur totam et plenam seriem eorundem verborum propositorum recolligere nequeunt, iidem iudiciis aggravarentur. Proposuit etiam dicta universitas nobilium, quod si fures et latrones aliqui ex eis captivarent, licet in hora captivationis mortem vel personae periclitationem patiantur, quam primum ad iudioium eosdem adduxerint, nihil de rebus ipsorum ipsi detinentes habere possent, nec quidquam eis erogaretur, petens nos dicta universitas nobilium, ut praemissa omnia sub meliori commodo disponentes committeremus. Unde nos querimonialibus propositionibus eiusdem universitatis nobilium iam expositis, eo quod dominus noster rex in toto suo regno hoc commiserit, ut quilibet homo in causam attractus coram quovis iudice sui regni contra actorem solum hoc in sua responsione, ut quidquid iste bonus homo in praesenti planta astando egit, innocens sit, respondere et tempore sui iuramenti hoc, ut in omnibus actionibus ipsius agentis innocens sit, asserere debeat, commisimus annuentes, quod quilibet homo in causam per quemcumque attractus seu contra quem coram nobis vel vicevaivoda nostro vel comitibus nostris parochialibus et officialibus, specialiter coram comite nostro parochiali comitatus Albensis nunc et pro tempore constitutis agitur, licet acta plurima contineant, non tamen plus in sua responsione allegare teneatur et referre, nisi solum hoc, sicut superius dictum est, ut quidquid iste bonus homo in praesenti planta astando contra me proposuit, innocens sum et immunis. Et in hora depositionis sui iuramenti similiter de actione agentis nihil magis explicet et verteret, nisi in actione per suum adversarium contra se acta, innocentem et immunem fore se dicat et fateatur nomine agentis in facie iudicii et responsionis hora, necnon tempore sui praestamentis, quivis causam nominet, ita tamen, quod si prima vice praestans suum offenderet iuramentum, suam manum super altare tenendo bis repetere possit. Commisimus etiam statuentes, ut quilibet homo de rebus furis et latronis, quem vel quos furantem aut latrocinantem reprehendere poterit et captivare, tertiam partem coram nobis, vicevaivoda nostro ac comitibus nostris parochialibus plene recipere possit. Annuimus nihilominus etiam, ut universi nobiles iobagiones et famulos ipsorum impossessionatos in eorum possessionibus commorantes ipsimet iudicandi habeant facultatem, exceptis dumtaxat tribus causis seu causarum articulis, scilicet furticinio, latrocinio et facto potentiario. Et si in reddenda iustitia iidem nobiles tardi exstiterint, non iobagiones vel famuli eorum, sed ipsi soli in nostram, vicevaivodae vel comitis nostri parochialis praesentiam rationem reddituri evocentur, iuris processu mediante. Hoc etiam non praetermittimus, quod si comites nostri parochiales alicui comprovinciali nobili debitores aut culpabiles exstiterint, ratione debiti vel offensionis ipsorum ad nostram evocari possint praesentiam iudiciariam se emendare. Praeterea nec exactor iudiciorum nostrorum, vicevaivodae nostri aut comitum nostrorum parochialium sine iudice nobilium vel eius homine in nullo comitatu procedere possit, de iudiciis vero exactis iudices nobilium iuxta antiquam consuetudinem [S. 525] portionem habere possint. Ad praesentiam quidem comitum nostrorum parochialium iudex nobilium vel suus homo et non alter quoslibet citare debeat. Dicimus etiam, ut si alicuius nobilis hominis iobagio propter suos offensus criminales personis periclitari contingat, dominus ipsorum rerum suarum tertiam partem tollat. Ceterum adiungimus, ut si nobiles homines extra sedem nostram iudiciariam pro aliquibus delictis captivari contingat, communes iudices nostri, scilicet officiales et castellani nequaquam possint iudicare, sed nostro iudicio vel vicevaivodae nostro adducantur. In cuius commissionis et ordinationis nostrae durabilitatem praesentes concessimus literas nostras privilegiales sigilli nostri pendentis munimine roboratas. Datum die, loco et anno praenotatis.