Urkunde Nr. 530 aus Band I

Seite im UB:

481-484 ^a)

Heute in:

Hermannstadt, Staatsarchiv [Direcţia Judeţeană Sibiu a Arhivelor Naţionale ale Romȃniei]

Heutige Signatur:

Kapitel Hermannstadt [Capitlul evanghelic CA Sibiu] (Inventar 298), Urkunden Nr. 6.

Druckvorlage:

nach Original

Abdruck als:

Volltext

Sprache:

Latein

---

530

Gran 1336 November 30 Chanadinus, Erzbischof von Gran, sichert der Geistlichkeit des Hermannstädter und Kronstädter Dekanates eigene Gerichtsbarkeit zu in geistlichen Angelegenheiten und das Recht, über ihr Vermögen zu testiren, und trifft noch einige andere Bestimmungen auf kirchlichem Gebiet.

Chanadinus dei et apostolicae sedis gratia archiepiscopus Strigoniensis locique eiusdem eomes perpetuus omnibus Christi fidelibus praesentium notitiam habituris salutem in domino benedictione cum paterna. Inter arduas sollicitudinis nostrae praelaturae curas illud praecipue angit cor nostrum et praecordia nostrae considerationis pungit et commovet, ut ecclesiarum dei status nobis subiectus, insollentium temeritatibus exagitatus, nostri regiminis tempore sui relevaminis suscipere valeret incrementum. Ad hoc enim divinae pietatis clementia super specula nos provexit culminis pastoratus, ut ecclesias dei in pacis pulchritudine et sui honoris incremento foveamus et ubi earum statum usu sacrilego profana temeritas impugnaret, ibi si non temporalis, saltem spiritualis gladius procederet ad vindictam. Hinc est quod honorabiles et discreti viri carissimi in Christo filii nostri universitates videlicet plebanorum Zybiniensium et de Brasso per sollennes nuncios eorum videlicet discretos viros dominos Walbrunum decanum Cybiniensem et plebanum de Stolchenberk ac Michaelem decanum de Brasso necnon plebanum de Corona, et etiam vigore suarum literarum suae communitatis sigillis consignatarum querulosas suas supplicationes nostris auribus eo modo propalarunt, quomodo quidam immo plurimi ipsius partis habitatores sua propria lucra sectantes in praeiudicium status ecclesiastici, temporalibus non contenti, spiritualibus se immiscere in contemptum divini nominis et derogamen suae propriae salutis nullatenus formidarent, spiritualia enim iudicia sub examine iudicii saecularis discernentur, immo in usum attraxissent. Sacerdotum etiam decedentium bona raperent et in suos usus saeculares convertere non cessarent. Nec ipsi sacerdotes decedentes in vita vel in morte, cuiquam legandi haberent facultatem. Tales etiam in plebanos et rectores curae¹⁾ animarum suarum in locis plurimis eligere essent assueti, qui annos discretionis et tempus legitimum non haberent. Nec parochialium populorum suae curae creditorum animarum saluti succurrere valerent remedio opportuno nec etiam ecclesiastica sacramenta digne impertire. Essent etiam plurimi praedictorum plebanorum et ecclesiarum rectorum ipsius partis bonorum operum contumeliosi, qui dum iidem plebani et ecclesiarum rectores salutari remedio animarum suarum consulere intendentes aliqua pia opera ad laudem ecclesiae sanctae, aeternorum contemplatione praemiorum et honorem ipsius crucifixi, qui proprii sui cruoris nece lapsum humani generis vindicavit, disponere stabilirent, verbis eorum aut factis, velut bonorum operum invidi reprehendentes non permitterent, ipsum bonum eorum propositum consummare. Adhuc etiam dum in ipsis partibus pro legitima et evidenti causa per superiorem generale imponeretur interdictum religiosi servare non curarent et [S. 483] saepissime¹⁾ iidem religiosi excederent limites iuris canonici contra plebanos ecclesiarum vel rectores per hocque status ecclesiasticus in suis libertatibus plurimum vacillaret. Quidam etiam in plebanum vel vicarium reciperentur non habentes dimissorias vel formatas, in quorum personis ambiguitas generaretur, utrum in ipsius sacerdotii gradum essent per saltum promoti vel legitime ordinati. Volentes igitur praemissis querulosis supplicationibus ipsorum remedio occurrere salutari, ne amplius talia in derogamen ecclesiasticae libertatis invalescant, statuimus ut nullus nobilium, comitum, iudicum vel aliorum quocumque nomine censeantur ad iudicia spiritualia ad forumque ecclesiasticum pertinentia se intromittere audeat vel praesumat, sed omnes causae spirituales per plebanos vel ecclesiarum rectores, quibus de iure competunt, iudicentur. Cum ea quae sunt caesaris caesari et quae dei deo abdicanda fore evangelicae concinant sanctiones, quibuslibet iuribus archiepiscapatui Strigoniensi congruere debentibus nobis et nostris in posterum successoribus salve et illaese quoquam temporis successivo curriculo reservatis. Nec etiam aliqua bona seu res quorumlibet plebanorum seu sacerdotum in vita vel in morte quispiam rapere audeat aut in suum proprium usum deputare. Ipsi enim sacerdotes vel plebani de suis bonis consensu sui superioris interveniente de bonis suis in extremis liberam testamentariam condendi dispositionem habeant facultatem, praeter bona ecclesiae suae de iure debentia pertinere. Annuimus etiam, quod patroni et populi parochiales neminem annos discretionis non habentem in plebanum vel rectorem aliquarum ecclesiarum eligere audeant ullo modo, nisi obtenta a nobis dispensatione speciali. Tales enim in rectoratum ecclesiarum eligantur, qui infra annum in gradum sacerdotii legitime possunt promoveri. Indignus enim fore censetur regimini praesidere aliorum, qui regimine indiget ceterorum. Nec etiam ea, quae ad laudem vel honorem dei viventis aut ecclesiae bona per praenominatos plebanos et ecclesiarum rectores speculativa contemplatione salutis ordinantur, quispiam verbis vel factis aut reprehensionibus audeat violare, cum pie acta et salubriter disposita aeternae compensationis bravium sortiri dignoscantur. Et haec omnia aut quaevis singula praemissorum perpetua durabilitate volumus observari. Si qui vero in praemissis vel singulis praemissorum secus facere attentaverint, per omnes plebanos et ecclesiarum rectores ipsius partis ecclesiasticam per censuram nostra auctoritate mediante ex nunc vigore praesentium eis attributa constringantur, donec debita satisfactione se emendent. Volumus etiam, ut ubicumque in ipsis partibus per superiorem ex causa evidenti generale ecclesiae matrici interdictum impositum quibuslibet imponetur, religiosi cuiuscumque ordinis existant, cessent a divinis cum plebanis et ipsum interdictum firmiter observetur. Praeterea si exempti religiosi in locis non exemptis obmittendo servare statutum iuris canonici contra sacerdotes excesserint, decanus Zybiniensis iuxta ipsorum religiosorum excessuum qualitatem in eos vindictam exercere possit, in loco non exempto, iuris tamen tramite observato. Nec etiam quispiam in plebanum vel vicarium assumi valeat, nisi suis dimissoriis et formatis decano Zybiniensi [S. 484] primitus praesentatis. In cuius rei memoriam perpetuamque stabilitatem praesentes concessimus nostras literas privilegiales pendentis sigilli nostri munimine roboratas. Datum Strigonii, in festo beati Andreae apostoli, anno domini M^mo CCC^mo XXX^mo sexto.


a) Erster Seitenumbruch nach Kopfregest.. Die Fußnoten wurden in diesem Band des UB jeweils seitenweise gezählt. Auf die vorliegende Urkunde entfallen: 1 auf S. 482, 1 auf S. 483.^{^}
b) Im UB Abbildung des Siegels des Graner Erzbischofs Chanadinus auf Tafel II, Bild 8; unten als »Abb. ^{^}
[S. 482]
1) Vorlage: cure mit Abkürzungszeichen für r über u. ^{^}
[S. 483]
1) Vorlage: sepessime.^{^}



Abb.