Urkunde Nr. 2100 aus Band IV

Seite im UB:

415-419 ^a)

Heute in:

Hermannstadt, Staatsarchiv [Direcţia Judeţeană Sibiu a Arhivelor Naţionale ale Romȃniei]

Heutige Signatur:

Kirchenarchive A.B. (Colecţia de documente ale parohiilor ev.CA săteşti, Inventar 228), Kirchenarchiv Stolzenburg (Slimnic)

Druckvorlage:

nach Original

Abdruck als:

Volltext

Sprache:

Latein

---

2100

Hermannstadt 1430 November 14 Das Hermannstädter Kapitel bezeugt die Beilegung des Zehntstreites zwischen Caspar, dem Pfarrer von Salzburg, und Michael, dem Pfarrer von Stolzenburg.

Nos magister Cristannus Cibiniensis decanus simul et capitulum Cibiniense notum facimus universis ad quos praesentes literae pervenerint, quomodo in anno incarnationis domini millesimo quadringentesimo nono, decima die mensis Septembris, sedente honorabili viro domino Oswaldo tunc decano Cybiniensi cum assessoribus suis pro tribunali ad discernendas causas inter opponentes in capella sancti Jacobi apostoli, sita in cimiterio ecclesiae parochialis in Cibinio, honorabilis vir dominus Michael tunc sicut et nunc plebanus in Stolczenburg iudicialiter tamquam actor quaestionem litis in forma libelli scripti movit contra et adversus honorabilem virum dominum Nicolaum, tunc plebanum in Salisfodio aut aliam quamlibet personam in figura iudicii pro eo legitime intervenientem, culpans eundem dominum Nicolaum super quibusdam iniuriis et damnis quarundam decimarum novalium infra metas territorii Rongenmult sitarum et tandem post plurimos terminos servatos in iudicio etiam addidit petere ab ipso domino Nicolao totales decimas iam dicti territorii Rongenmult et similiter territorii vocali Sthinckenbron, allegans easdem decimas ab ecclesia sua in Stolzenberg contra deum et iustitiam alienatas. Pars vero adversa puta dominus Nicolaus litem contestando respondit a principio constanter negando narrata prout in libello dicti domini Michaelis narrata¹⁾ fuerunt et petita in eo nequaquam debere fieri, affirmans ea esse vera quae in suo libello reconventionali expressa fuere, videlicet decimas dictorum territoriorum ad ecclesiam suam in Salisfodio iure plenissimae ac longissimae praescriptionis pertinere. Visis igitur auditis et intellectis iuribus ambarum partium iudex promptuans se ad iustitiae prosecutionem servatis servandis per plures terminos dilatorios tandem partibus terminum ad concludendum in causa deputavit in quo partes comparuerunt. Sed iudex et assessores molestiis et clamoribus importunis ac procacibus instantiis affectus concludere in eadem causa distulit. Demum iudex cum assessoribus deliberato animo partibus etiam ambabus consentientibus ad tollendam omnem suspicionem, quia partes fiebant, causam illam cum processibus suis ad sanctam sedem apostolicam finaliter decidendam remisit. Quo facto pars actrix suas paravit sarcinulas quibus habundavit, suum destinavit procuratorem [S. 416] primo ad Romanam curiam ubi causam suam movit et aliquamdiu egit, tandem in Constanciensi concilio generali eandem suam causam prosecutus fuit. Sed pars rea scilicet dominus Nicolaus primo in Romana curia procuratorem suum constituit¹⁾ ad defendendam causam suam fideliter, qui onus suum ad iudicium stando fideliter assumserat agendo et defendendo. Sed quia ulterior pecunia eidem procuratori in Constanciam destinata non fuit ideo causae stare ut promiserat contempsit, licet dominum Nicolaum lateret unde citatorie vocatus in constantia a iudice deputato per sacrum concilium non comparuit confisus de procuratore qui etiam comparere et respondere contempsit. Quapropter procurator²⁾ actoris partis adversae contumaciam accusavit petens ad executionem procedi. Iudex igitur partem adversam et absentem contumacem³⁾ pronuntiavit, credens illa vera quae procurator actoris pro sua parte allegando narravit cum nemo⁴⁾ contradiceret, decimas praedictorum territoriorum Rongenmult et Sthynckenbron domino Michaeli actori et suis successoribus ac ecclesiae suae in Stolczeberg per diffinitivam sententiam adiudicavit. Quo comperto saepedictus Nicolaus plebanus⁵⁾ in Salisfodio videns ex negligentia procuratoris sui se et ecclesiam suam graviter laesam ex falso tamen fundamento quod procurator actoris contra ipsum absentem allegare et affirmare ausus fuit tam contra conscientiam quam contra veritatem, videlicet quod dominus Michael praefatus et sui antecessores semper habuissent, colligissent, occupassent ac pacifice et quiete possedissent decimas praescriptorum territoriorum Rongenmulth et Sthynckenbron usque ad tempora eiusdem domini Nicolai et quia ipse priasset dominum Michaelem et ecclesiam suam in Stolczenberg eisdem decimis minus iuste et sine causa, cuius contrarium sine dubio constat esse verum capitulo Cybiniensi necnon civitati Cybiniensi ac universis communitatibus villarum circumiacentium, scilicet Magno Horreo, Parvo Horreo, Schaparscha et Almar necnon Haschadia ac pluribus aliis, cum tamen dominus Nicolaus et sui antecessores plebani⁶⁾ in Salisfodio receperunt et possiderunt praenominatas decimas quiete et pacifice a tanto tempore retroacto, quod eius contrarium nec scitur nec auditum est. Qua laesione in concilio Constanciensi probata dominus Nicolaus beneficium integrae restitutionis meruit obtinere; quo habito veniens de Constantia in Salisfodium post breve tempus ingressus est viam carnis universae. Cui successit per legitimam electionem et institutionem honorabilis vir dominus Caspar, artium liberalium baccalaureus Cibinio, cui dominus Michael plebanus in Stolzenberg reincipiendo litem decimas dictorum territoriorum pro- [S. 417] hibuit ne manus apponeret, non obstante restitutione integra antecessoris sui. Nos vero Cybiniense capitulum, considerantes senium et decrepitos dies domini Michaelis saepedicti et corporalem ponderositatem domini Caspar de Salisfodio, suasimus partibus subire iudicium arbitrii propter commodum partium propositum eliam propter expensas graves vitare, quae utique requirentur ad contentendum iudicialiter in partibus remotis. Quibus consideratis ambae partes pari et concordi voce laudaverunt consilium in hac parte compromittentes in sagaciores et magis expertos viros honorabiles capituli nostri videlicet magistrum Johannem Sywart, artium liberalium et sacrae paginae professum tunc plebanum in Magno Horreo, magistrum Cristannum tunc sicut et nunc decanum nostrum Cibiniensem, dominum Johannem tunc sicut et nunc plebanum in Heltha, dominum Georgium tunc plebanum in villa Humperti, dominum Maternum tunc plebanum in Nova villa; quibus addiderunt duos viros prudentes laicos ambarum partium fautores, scilicet Andream Greb iudicem regalem sedis Cybiniensis et Nicolaum Coscha seniorem villicum et civem Cibiniensem. Qui debita deliberatione praevia visis, auditis et intellectis et examinatis partium iuribus de loco in locum transmeando pro bono pacis et concordiae ex vigore compromissi, quantum secundum deum et suam conscientiam potuerunt dei nomine invocato laudaverunt, ordinaverunt, arbitraverunt et arbitrando¹⁾ diffinierunt tam ex iure quam ex ratione in anno domini millesimo quadringentesimo decimo nono tricesima die mensis Iunii in hunc modum scilicet, quod omnes decimae quocumque tempore provenientes in territorio Rongenmult integraliter²⁾ spectare debent pro ecclesia beatae virginis Mariae in Salisfodio iure perpetuo sicuti etiam antea a tanto tempore cuius initium perceptionis in memoria hominum non exsistit spectarunt et pertinuerunt. Sed decimas provenientes in territorio Sthynckenbron quae licet etiam omni tempore praeterito pertinuerunt ad ecclesiam beatae virginis in Salisfodio quiete et pacifice nemine contradicente sicut decimae in Rongenmult tamen in refusionem et recuperationem grandium expensarum per dominum Michaelem de Slolczenberg factarum lite pendente laudaverunt, arbitraverunt et diffinierunt dicti arbitri partem decimarum, scilicet medietatem eiusdem territorii Sthynckenbron inferiorem a semita seu via publica quae dicitur Lathmesch wech et est media via istius territorii quae dicitur in vulgari der sandich wech et tangit³⁾ arundines illorum de Stolczenberg, sic quod a nunc et deinceps per omnia futura tempora decimae illae infra viam pertinere debent ad dominum Michaelem et successores suos ac ecclesiam in Stolczenberg, sed omnes decimae provenientes in su- [S. 418] periori parte viae dictae in eodem territorio Sthynckenbrun spectare debent pleno iure ad dominum Caspar et suos successores ac ecclesiam in Salisfodio. Post cuius arbitrii conclusionem multi laici ambarum villarum seniores et honesti rogati ut interessent, requisiti quid eis appareret, concordi voce dixerunt, quod secundum deum et conscientiam bene foret arbitratum. Quocirca arbitrium sic ordinatum, dispositum et diffinitum ipsi arbitri ne in vacuum laboraverint sed ut eorum sententiae metu poenae starentur et etiam vim sententiae firmando contineret, fulcierunt eandem suam sententiam arbitratam sub certa stipulatione poenae, videlicet decem marcarum argenti Cibiniensis ponderis hoc modo: Quod si aliqua partium quod absit contra praedictum laudum et arbitramentum in toto vel in parte contraveniret duas marcas in specie aut valore deponere deberet quarum medietas arbitris et parti servanti arbitrium, reliqua vero pro capitulo Cibiniensi irremissibiliter cedere deberet. Quo laudo et arbitrio solemniter in facie capituli publicato dominus Michael in Stolzenberg plebanus primo eodem stare recusavit et poenam in compromisso expressam in valore puta cantarum argenteum septem marcarum et auro decoratum capitulo et arbitris promissorie obligavit, sed post aliquod temporis spatium scilicet dimidii anni vel citra ad cor et ad propriam conscientiam reversus in pleno capitulo congregato cantarum suum humiliter repetiit et compromisso et in eo arbitrato laetanter et cum gratiarum actione stare promisit. Quem cantarum praefatus Andreas Greb iudex regalis apud se medio tempore servatum cum bono vino ad capitulum destinavit, quod quidem vinum quodam modo pro arha pacis in capitulo ebibimus, cantarum vero domino Michaeli in signum foederis et concordiae inter partes factae restituimus de fraterna eorundem concordia in domino exultantes. Super quo arbitrio¹⁾ licet neutra partium literas confirmatorias ex sua negligentia hucusque a capitulo extrahere curassent, tandem dictus dominus Caspar in Salisfodio plebanus volens casus fortuitos quantum posset providere, considerans quod omnium habere memoriam plus est divinitatis quam humanitatis, considerans etiam quod ea quae fiunt in tempore faciliter labentur in tempore nisi literarum munitione firmentur, supplicavit nobis debita cum instantia, quatenus literas nostras dicti laudi et arbitramenti confirmatorias sibi tradere et dare dignaremur. Nos igitur suis iustis licitis et rationabilibus supplicationibus inclinati, de novo auditis arbitris qui adhuc in humanis sunt scilicet magistro Cristanno pro nunc sicut et tunc Cibiniensi decano, domino Joanne in Helta plebano, Andrea Greb iudice praefato et Nicolao Coscha praedicto in lecto aegritudinis posito et quasi agonizante. Qui sub bona conscientia sigillatim et concordi voce dixerunt et publicaverunt iterato laudum et arbitrium factum et ordinatum sicut superius est expressum [S. 419] et sicut concorditer fassi fuerunt in facie capituli cum aliis coarbitris dum adhuc omnes forent, essent et viverent in humanis. Quare dictum laudum et arbitramentum tamquam iustum et¹⁾ rationabile approbamus et ratificamus harum literarum nostrarum testimonio et appensione sigilli nostri Cibiniensis capituli munitarum. Datum Cibinii in loco nostri consistorii, quarta decima die mensis Novembris anno domini millesimo quadringentesimo tricesimo.


a) Die Fußnoten wurden in diesem Band des UB jeweils seitenweise gezählt. Auf die vorliegende Urkunde entfallen: 1 auf S. 415, 1-6 auf S. 416, 1-3 auf S. 417, 1 auf s. 418, 1 auf S. 419 (dortige 2 und 3 zu den beiden nachfolgender Urkunde).^{^}
[S. 415]
1) Über der Zeile nachgetragen.^{^}
[S. 416]
1) Vorlage: constituat [Abkürzungsstrich über a].^{^}
2) Vorlage: procuratorem.^{^}
3) Hierauf: contumacem.^{^}
4) Über der Zeile nachgetragen.^{^}
5) Vorlage: plbbanus.^{^}
6) Vorlage: plbbani.^{^}
[S. 417]
1) Über der Zeile nachgetragen. ^{^}
2) Hierauf ex gestrichen. ^{^}
3) Hierauf ad unter punktiert und durchgestrichen.^{^}
[S. 418]
1) Hierauf super unterpunktiert.^{^}
[S. 419]
1) Hierauf rationale unterpunktiert.^{^}