Urkunde Nr. 1448 aus Band III

Seite im UB:

250-253 ^a)

Heute in:

Gran, Archiv des Domkapitels [Esztergomi káptalan magánlevéltára]

Heutige Signatur:

Acta radicalia, Lade 44, Fasz. 6 Nr. 8.

Druckvorlage:

nach Einschaltung (Insert)

Abdruck als:

Volltext

Sprache:

Latein

---

1448

Rom bei St. Peter [1400] Mai 1 Papst Bonifaz IX. widerruft die Exemptionen der zur Jurisdiktion des Graner Erzbischofs gehö- [S. 251] rigen Klöster, Propsteien, Dekanate, Kirchen, Prälaten und Personen und verfügt, dass die genannten Prälaten und Genossen blos unter der Jurisdiktion des Graner Erzbischofs stehen sollen.

Bonifatius episcopus servus servorum dei ad futuram rei memoriam. Etsi quibuslibet personis ecclesiasticis ex iniuncto nobis apostolicae servitutis officio assistere defensionis praesidio teneanmr, ad illorum tamen iurium et privilegiorum conservationem praestantius intendere nos convenit, qui in partem sollicitudinis assumpti potioris sunt dignitatis titulo insigniti. Dudum siquidem ad nostram notitiam deducto, quod de antiqua et approbata et hactenus pacifice observata consuetudine Pechwaradiense et Saxardiense ac de Batha et de Fewldwar necnon de Kolosmonosthora et sancti Andreae de iuxta Wyssegrad et sancti Gerardi de Chanadino et Thykoniense ac Symigiense necnon Zaladiense et sancti Jok ac de Beel neenon de Sambok et de Cheth ac sanctae crucis de Lelez ac de Jazow et sancti Stephani de promontorio Waradiensi sancti Benedicti et Premonstratensis ordinum monasteria, necnon Demesiensis et Tituliensis ac Orodiensis et veteris Budensis ac Cibiniensis collegiatarum ecclesiarum praepositurae, necnon sanctae Mariae virginis et sanctae Mariae Magdalenae de castro et sancti Petri martyris necnon sancti Gerardi de suburbio oppidi Budensis alias Noui montis Pesthiensis et Pesthiensis ac Waciensis et de Kessew ac de Ewrs prope Budam et de Sasaad ac de Alba ecclesia, sanctae Mariae prope veterem Budam ac de Kamarthen¹⁾ et de Wyssegrad ac de Naghpathak et de Apachasomlyo necnon de Papa ac de Leweid et de Segesdino ac de Wyhel ac de Lamperthaza ac de Zelews et de Aranyas ac de Bereg et de Neraphy²⁾ parochiales ecclesiae, ac Cibiniensis praedictae et Brassouiensis ecclesiarum decanatus, Quinqueecclesiensis, Wesprimiensis, Agriensis, Waradiensis, Transsiluaniensis, Colocensis, Chanadiensis et Jauriensis diocesum³⁾ cum certis parochialibus ecclesiis et plebaniis ac decanatibus, quorum nomina praesentibus haberi volumus pro expressis, in dicta Transsiluaniensi olim Argensi diocesi et aliis⁴⁾ ubilibet consistentibus praedictis decanatibus immediate subiectis sub omnimoda iurisdictione in [S. 252] spiritualibus archiepiscopi Strigoniensis pro tempore existentis pleno iure fore¹⁾ dignoscebantur, et quod praelati ac personae monasteriorum, praepositurarum, decanatuum et ecclesiarum praedictorum nullum alium praeterquam ipsum archiepiscopum in eorum superiorem habere et recognoscere et eidem archiepiscopo tamquam immediato superiori et nulli alteri obedientiam et reverentiam debitas exhibere et ad synodum eiusdem²⁾ archiepiscopi, quoties illam per ipsum archiepiscopum celebrari contingeret, accedere et pro procurationibus legatorum ac provisionibus nunciorum sedis apostolicae persolvendis ac aliis oneribus supportandis contributionem debitam facere consueverant, et quod tam venerabilis frater noster Johannes quam praedecessores sui archiepiscopi Strigonienses, qui fuerunt pro tempore, in pacifica possessione vel quasi iuris exercendi superioritatem et iurisdictionem huiusmodi in monasteria, praeposituras, decanatus et ecclesias praedictas eorumque personas et loca a tanto tempore fuerant, cuius contrarii memoria non exstabat. Nos consuetudinem eandem, sicut ab olim laudabiliter introducta³⁾ et ex tunc pacifice observata⁴⁾ consistebat, et quaecumque inde secuta rata habentes et grata ea auctoritate apostolica ex certa scientia per alias nostras literas confirmavimus et ipsarum nostrarum literarum scripti patrocinio communivimus supplentes omnes defectus, si qui forsan intervenissent in eisdem, prout in ipsis literis plenius continetur. Cum autem sicut accepimus ab aliquibus asseratur nos aut aliquem praedecessorum nostrorum Romanorum pontificum ad alicuius seu aliquorum instantiam vel preces importunas aliqua ex monasteriis, praeposituris, decanatibus et ecclesiis, praelatis seu personis huiusmodi a iurisdictione et potestate archiepiscopi Strigoniensis pro tempore existentis huiusmodi exemisse et etiam liberasse vel in posterum eximere et etiam liberare et contra praemissa vel aliquid ipsorum aliqualiter literas apostolicas concessisse ac etiam emanasse seu delegisse, nos eidem Johanni et successoribus suis archiepiscopis huiusmodi super his providere volentes motu proprio, non ob alicuius super hoc nobis oblatae petitionis instantiam sed de nostra mera liberalitate, ex certa scientia omnes et singulas huiusmodi exemptiones monasteriorum, praepositurarum, decanatuum, ecclesiarum, praelatorum et personarum praedictorum ac concessiones quascumque, si quae a nobis sive praedecessoribus nostris huiusmodi aut de mandato nostro vel praedecessorum nostrorum in genere vel in specie sub quacumque forma vel expressione verborum etiam proprio nostro motu forsan emanaverint vel etiam emanari contingeret, etiamsi de illis eorumque totis tenoribus in praesentibus specialis et expressa mentio foret habenda, ac etiam literas quascumque, si quae super ipsis exemptionibus, concessionibus et delegationibus confectae appareant vel in posterum apparere⁵⁾ contingat, motu simili tenore praesentium revocamus, cassamus et irritamus ac nullius esse volumus roboris vel momenti perinde ac si exemptionum et liberationum [S. 253] ac delegationum literae huiusmodi a nobis minime emanassent. Et insuper ut praelati et personae huiusmodi in praemissis se erga dictum Johannem archiepiscopum et successores suos huiusmodi eo fidelius et devotius gerere ipsique Johannes archiepiscopus et successores huiusmodi iurisdictionem eo quietius exercere possint, quo maiori libertate fuerint muniti, praelatos, personas, monasteria,¹⁾ praeposituras,²⁾ decanatus et ecclesias ante dicta cum omnibus bonis spiritualibus et temporalibus, quae in praesentiarum obtinent et in futurum dante domino iustis modis poterunt adipisci, ab omni iurisdictione, dominio, potestate, subiectione et visitatione archiepiscoporum, episcoporum et aliorum ordinariorum iudicum quorumcumque praeterquam dicti Johannis archiepiscopi²⁾ et successorum suorum archiepiscoporum Strigoniensium pro tempore existentium auctoritate apostolica tenore praesentium motu simili totaliter de novo eximimus et perpetuo liberamus et sub eorundem Johannis archiepiscopi et successorum protectione suscipimus³⁾ ac exemptos, immunes atque liberos ipsique Johanni archiepiscopo et successoribus suis huiusmodi et nulli alteri volumus immediate subiacere ita, quod archiepiscopi, episcopi vel iudices supra dicti aut alia quaevis persona ecclesiastica vel mundana quacumque praefulgeat dignitate praeter Johannem et successores suos archiepiscopos huiusmodi in eos ac bona praedicta utpote prorsus exempta non possint excommunicationis, suspensionis vel interdicti sententias promulgare aut alias etiam ratione delicti vel contractus aut rei, de qua ageretur in iudicio vel extra, ubicumque committatur delictum vel iniatur contractus aut res ipsa consistat, iurisdictionem seu potestatem aliquam exercere, decernentes omnes et singulos processus ac excommunicationum, suspensionum et interdicti sententias, quos et quas etiam forsan praetextu exemptionum supra dictarum vel alias contra huiusmodi nostrae revocationis et exemptionis tenorem promulgari contigerit vel fuerint promulgati seu promulgatae, irritos et inanes ac etiam ex nunc irritum et inane, si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attentari. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae revocationis, cassationis, irritationis, voluntatis, exemptionis liberationis, susceptionis et constitutionis infringere vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis dei ac beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit incursurum. Datum Romae apud sanctum Petrum, Kalendis Maii, pontificatus nostri anno undecimo.


a) Erster Seitenumbruch im Kopfregest. Die Fußnoten wurden in diesem Band des UB jeweils seitenweise gezählt. Auf die vorliegende Urkunde entfallen: 1-4 auf S. 251, 1-5 auf S. 252, 1-3 auf S. 253.^{^}
[S. 251]
1) Vorlage: Kamarthen [Abkürzungssstrich über Wortende].^{^}
2) So Vorlage. -- Richtig: Nemthy.^{^}
3) Vorlage: dioc [Abkürzungssstrich über Wortende].^{^}
4) So Vorlage.^{^}
[S. 252]
1) Fehlt in der Vorlage.^{^}
2) Vorlage: eandem.^{^}
3) Vorlage: introductam.^{^}
4) Vorlage: observatam.^{^}
5) ere auf Rasur.^{^}
[S. 253]
1) Vorlage: monasteria, personas.^{^}
2) Fehlt in der Vorlage. [2x]^{^}
3) ipimus auf Rasur.^{^}